Z miastami jest jak z ludźmi – każde jest inne. Każde ma wyjątkowy zestaw cech.
Tam gdzie kumulują się te pozytywne, powstają miejsca, w których czujemy się dobrze. Mogą to być mikro fragmenty ukryte w zaniedbanych dzielnicach, albo całe kilometry kwadratowe przestrzeni wysokiej jakości.
Całe mnóstwo elementów urbanistyki czy architektury to wielkie puzzle składające się na nasz odbiór miasta. Warto wiedzieć co dobrze na nas działa, dlatego w dzisiejszym tekście chcę Wam zilustrować kilka z nich. Te, które podwyższają jakość przestrzeni. I to na żywym przykładzie – na warsztat laboratorium miejskiego biorę Dublin, stolicę Irlandii.
Dublin jest bardzo przyjemnym miastem. Stolica, ale jakby w mniejszej skali – ma tylko pół miliona mieszkańców. Miasto portowe, w którym można poczuć klimat „londyński”. Dwa kroki dalej krajobraz się zmienia i widzimy jak powstaje Irlandzkie „Hafen City”. Mew tu mieszka więcej niż ludzi 😉 W takiej scenerii zaczynamy opowiadanie o elemenach dobrej przestrzeni…
1. SÓL I PIEPRZ – CZYLI DETALE CHARAKTERYSTYCZNE DLA MIEJSCA
Czy zdarzyło się Wam kiedyś przysnąć w autobusie? Myślę, że każdemu. A czy mieliście tak, że autobus przejechał już kawał miasta? Otwieracie oczy i… skąd wiecie gdzie jesteście? Czasem będziecie wiedzieli to od razu, czasem ogarnięcie zajmie ciut dłuższą chwilę. Jest to zależne od wyróżników danego obszaru.
W dużym mieście sytuacją idealną jest taka, w której poszczególne dzielnice mają swój własny charakter, np. różnią się architekturą. Miasto wtedy nie zlewa się nam w mdłą całość, ale jest wielobarwnym patchworkiem. Gdyby nas porwano, wrzucono do bagażnika, a następnie wyrzucono w innej dzielnicy – dosyć łatwo powinniśmy stwierdzić gdzie się mniej więcej znajdujemy.
Zasada ta może działać w coraz mniejszej skali: poszczególne ulice osiedla także powinny mieć swoje indywidualne zróżnicowane cechy. Im mniejsza skala – tym „lżejsza” powinna być cecha charakterystyczna różniąca obszary.
A teraz jak to zrobić: w Dublinie pięknym przykładem są mewy dzielnice z oryginalnymi kolorowymi drzwiami. Tak mocny detal zastosowany na jednym obszarze, bardzo dobrze go definiuje, tworząc w naszej głowie konkretny, spójny obraz danej części miasta. Wychodzimy z bagażnika i… wiemy gdzie jesteśmy 🙂
2. KREOWANIE DODATKOWEJ, DOBREJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
Można by powiedzieć, że przestrzeni publicznej mamy ile mamy – jeśli jest gęsta zabudowa to więcej nie będzie. Ale czy na pewno? Czasem warto myśleć poza schematem. W ten właśnie sposób powstał nadwieszony pomost nad rzeką Liffey – dodatkowa przestrzeń wspomagająca wąski chodnik nadrzeczny. Do posiedzenia, złapania słońca (idealna ekspozycja!) i zjedzenia drugiego śniadania. Kto da więcej?:)
3. PODZIAŁY NA ELEWACJI
Warto mieć świadomość tego, jak skala elewacji budynku, a szczególnie jej szerokość, wpływa na nasze postrzeganie ulicy, którą się przechadzamy. W swoich książkach zwraca też na to uwagę profesor Jan Gehl, mówiąc o istotnej roli wąskich fasad w tworzeniu interesującej dla przechodnia ulicy. Ludzka percepcja skupia się przede wszystkim na tym co bliskie, „w ludzkiej skali”. Im węższe fasady – tym więcej dostrzegamy, bo intensywność bodźców wizualnych w jednym miejscu jest o wiele wyższa. W naszym odczuciu – więcej się dzieje. Dobrze odbieramy daną przestrzeń bo jest urozmaicona i nie nudzi nam się. Tym samym spacer ulicą wydaje się przebiegać szybciej.
W Dublinie – nawet jeśli kamienica jest szeroka – na poziomie wzroku spacerującego człowieka dodawane są kolejne podziały. I to jest dobre! Dodatkowo witryny mają swój urokliwy styl charakterystyczny dla Wysp.
4. ELEMENTY ORIENTACYJNE
Rzecz niby oczywista. Ale mam wrażenie, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy z tego, jak jest istotna w panoramie miejskiej. Odpowiedzialna za odczucie mniejszego lub większego zagubienia w terenie zurbanizowanym.
To normalne przecież, że wieże kościołów widać z daleka, że narożnik jakiegoś budynku wyróżnia się na skrzyżowaniu, albo, że w mieście położonym na terenie górzystym pewne elementy dominują nad resztą. Jednak nie zastanawiamy się nad tym co by było, jak byśmy funkcjonowali bez punktów orientacyjnych. Mogą one mieć różną siłę i zasięg, ale działanie pozostaje takie samo. Pozwalają nam szybko odnaleźć się w przestrzeni, nawet z daleka określić w którym kierunku należy się udać, aby dojść w wybrane miejsce. Dublin ma jeden bardzo mocny przykład elementu orientacyjnego – The Spire of Dublin czyli Iglica Dublina. Wysoki na 120 metrów monument widoczny z wielu części miasta. Nawet zagubiony turysta nie znający miasta widząc go, może w ciągu sekundy obrać właściwy kierunek. Im miasto bogatsze w elementy orientacyjne, tym bardziej przyjazne dla mieszkańców. Nie czują się oni zdezorientowani, bo panoramy miejskie wskazują im drogę: od generalnych, silnych wytycznych działających na dużych obszarach miasta, po delikatne, drobne podpowiedzi pomagające stwierdzić na którym skrzyżowaniu w danej dzielnicy należy skręcić, aby dotrzeć do celu.
Social Menu